تولد پسر، بدون پدر!
آیا تولد مسیح از دید علم و عقل، محال است؟
ولادت عیسی مسیح از مشهورترین معجزاتی است که در کتاب مقدس مسیحیان و مسلمانان ذکر شده و تا به امروز بارها به عنوان منبع اقتباس و الهام بسیاری از آثار هنری استفاده شده است. با این وجود بدیهی است که باور تولد نوزادی بدون پدر برای اکثر مردم سخت است. اما چالش جدیدی که با آن روبهرو هستیم و در این مقاله قصد داریم آن را بررسی کنیم این است که: برخی معتقد هستند تولد فرزندی پسر از خانمی باکره، طبق قوانین حاکم بر حیات زمینی و آخرین دستاوردهای علمی، اصلاً ممکن نیست و هیچ توجیه علمی برای آن وجود ندارد. در نتیجه متونی دینی نظیر اناجیل چهارگانه و قرآن دارای تناقض با علم هستند. آیا این ادعا صحت علمی دارد؟ به اتفاق پاسخ را میخوانیم.
آیا از نظر علمی یک زن میتواند با بکرزایی صاحب فرزند پسر شود؟
ابتدا باید به اشکالات زیستی و ژنتیکی واردشده به ولادت مسیح توجه کنیم. در متن زیر احمدالحسن سه اشکال اساسی را بیان کرده و سپس به شکلی دقیق به هرکدام پاسخ داده است: خداناباوران در زمینۀ متولدشدن عیسی(ع) از حضرت مریم بدون پدر اشکالاتی را مطرح میکنند که شاید مهمترینِ این اشکالات عناوین زیر باشد:
- اشکال اول: چطور ممکن است در شخصی یک تخمک حاوی کروموزومهای کامل (46 کروموزومی) یافت شود، در حالی که به طور طبیعی هر تخمک فقط 23 کروموزوم دارد؟!!
- اشکال دوم: چطور میتوان یک تخمک با کروموزومهای کامل را برای تقسیمشدن تحریک نمود، در حالی که ما در آزمایشگاه در جنین شبیهسازیشده میبینیم که وقتی هستۀ تخمک به هستۀ کامل (۴۶ کروموزومی) تبدیل میشود، برای شروع تقسیمشدن و رشدکردن به یک محرک خارجی نیازمند است؟!
- اشکال سوم: چطور حضرت مریم توانسته است پسر به دنیا بیاورد، در حالی که فقط تخمک زن در او موجود بوده است. در حالت طبیعی کروموزومهای جنس مؤنث XX هستند و در آن کروموزوم Y که امکان پسرشدن را فراهم میآورد، وجود ندارد؛ به عبارت دیگر مؤنث به تنهایی نمیتواند مذکر به دنیا بیاورد. کسی که جنسیت مذکر بودن را مشخص میکند، مرد است؛ چراکه او دارندۀ کروموزوم XY است.»
ایشان در ابتدا دربارۀ نحوۀ تعیین جنسیت جنین میگوید: پیش از شروع بحث در خصوص پاسخ گفتن این اشکالات، لازم است مطالبی را در خصوص جنسیت جنین و چگونگی تعیین جنسیت، به اختصار بیان کنیم. انسان در حالت طبیعی 46 کروموزوم دارد؛ اگر زن باشد، دارای کروموزوم XX و اگر مرد باشد، دارای کروموزوم XY است. در حالت طبیعی، کاریوتایپ زن XX46 و کاریوتایپ مرد XY46 است.
تقسیم کروموزومها به هنگام تکثیر سلولی، موجب ایجاد دو نوع گامت میشود: نوع X و نوعY[1]. تخمک فقط یک نوعِ X دارد، زیرا زنها کروموزوم Y ندارند.
هنگام لقاح، جنین از ترکیب اسپرم و تخمک به وجود میآید:
- اگر اسپرم Y با تخمک X ترکیب شود، جنین پسر میشود.
- اگر اسپرم X با تخمک X ترکیب شود، جنین دختر خواهد بود.
جهشی ژنتیکی وجود دارد که بر گیرندههای آندروژنی[2] یا سندرم هورمون مردانۀ جنین (XY46) تأثیر میگذارد. این جهش از تأثیر ژن جنسی مردانه جلوگیری میکند و به این ترتیب دستگاه تناسلی زنانه تشکیل میشود؛ و بر حسب نوع جهش و میزان تأثیرگذاری آن در گیرندههای آندروژنی، وضعیت موجود در این سندرم شکل میگیرد. به این ترتیب اندام مردانه و زنانه تکمیل نمیشوند و تنها یکی از آنها کامل میشود که معمولاً ظاهری زنانه دارد.
اگر جنین حامل ژنهای مذکر یا XY46، به سندرم[3] عدم حساسیت کامل به آندروژن مبتلا باشد، از نظر ظاهری به طور کامل مؤنث خواهد بود و حتی معمولاً در ابتدا و بدون معاینۀ دقیق نمیتوان وضعیت او را تشخیص داد. در جنین اعضای ظاهری زنانه وجود دارد؛ بنابراین یک مؤنث معمولی خواهد بود، اما بدون رحم و تخمدان؛ یعنی جنس مؤنث با دستگاه تناسلی زنانۀ ناقص شکل گرفته است. در چنین جنینی، دستگاه تناسلی مردانۀ پنهان و پوشیدهای نیز در داخل شکم وجود دارد.
موضوع مهم در اینجا آن است که این سندرم دلیل آشکاری بر امکان وجود جنین XY است؛ به طوری که کروموزوم Y هیچگونه تأثیری بر آن نداشته باشد؛ به گونهای که به زنی با دستگاه تناسلی کامل تبدیل میشود و به این ترتیب مسئلۀ امکان به وجود آمدن پسر از سلولهای این جنس ماده بدون دخالت جنس نر -از آنجا که دارای کروموزومهای XY46 است- طبیعی بوده و علم نیز آن را تأیید میکند.
در رابطه با تولد حضرت عیسی(ع) از حضرت مریم(ع)، ما نمیگوییم این مسئله کاملاً طبیعی است؛ اما همۀ اشکالات مطرحشدۀ پیشین، جزو محالات عقلی و علمی به شمار نمیرود و میتوان برخی از آنها را به راحتی تفسیر علمی نمود.
مثلاً اینکه زن فاقد کروموزوم Y یعنی کروموزوم تعیینکنندۀ جنس نرِ جنین است، موضوع درستی است ولی نوعی اختلال ژنتیکی وجود دارد که سندرم آندروژن یا سندرم عدم حساسیت به آندروژن یا سندرم مقاومت به هورمون مردانۀ آندروژن نامیده میشود. در این سندرم، جنین دارای کروموزومهای جنسی XY است و شکل ظاهری آن نیز به صورت مؤنث است. ما میگوییم این سندرم میتواند به صورت پیشرفته در جنین معینی رخ دهد و جنس ماده با اندام تناسلی کامل شکل بگیرد، اما با این وجود XY باشد.
بر این اساس اشکال مطرحشده مبنی بر اینکه زن بهتنهایی فقط قادر به تولید جنس ماده است، برطرف میشود.
اما در رابطه با مسئلۀ تخمک 46 کروموزومی باید گفت که این مسئله ممکن است از نظر تئوری اتفاق بیفتد و یک تخمک معین، دارای کروموزومهای کامل باشد خصوصاً در موارد نادر آن که زن با مجموعه کروموزومهای XY46 یافت میشود.
چگونه یک سلول تخم بدون محرک خارجی تشکیل میشود؟
با توجه به اینکه در بکرزایی حیوانات برخی عوامل درونی منجر به تحریک تخمک و تقسیم آن میشود، این مسئله برای تخمک انسان چگونه است؟
احمدالحسن در این باره مینویسد: دربارۀ مسئلۀ تحریک تخمک برای تقسیم شدن، ممکن است تخمک به وسیلۀ اشعههایی که ما را احاطه کردهاند و از هر سو به بدن ما هجوم میآورند تحریک شود. حتی گاهی اوقات، هنگامی که این اشعهها از انرژی کافی برخوردار باشد، ناهنجاریها و جهشهای ژنتیکی در سلولهای برخی از مردم رخ میدهد و افراد به سرطان مبتلا میشوند. مسئلۀ تحریک تخمک برای تقسیم شدن با استفاده از عامل خارجی، در حال حاضر در آزمایشگاهها در فرایند شبیهسازی انجام میگیرد. در این عمل پس از جایگزینی هستۀ تخمک با هستۀ 46 کروموزومی (هستۀ کامل)، به شکل مصنوعی و با عامل خارجی در آزمایشگاه، آنها را برای تقسیمشدن تحریک میکنند.
بنابراین اشکالات گفتهشده همگی مردود هستند و میتوان به خوبی با دلایل علمی آنها را توضیح داد.
ترکیب دو سندرم کلاینفلتر و عدم حساسیت به آندروژن منجر به تولد مؤنثی با کروموزوم مردانه میشود.
ایشان در این باره ادامه میدهد: علاوه بر مطالب پیشین، باید به سندرم کلاینفلتر اشاره کرد که عبارت است از: افزایش تعداد کروموزومهای جنسی زنانه (X). در این حالت، کاریوتایپ به صورت XXY47 یا XXX47 است؛ یعنی فرد دارای یک کروموزوم X اضافی است. حالات پیشرفتۀ این بیماری نیز وجود دارد که در آن تعداد کروموزومها XXXXY49 است. اگر مادری به سندرم افزایش کروموزوم X مبتلا باشد، اگر پسرش به ناهنجاری مبتلا گردد، او نیز به سندرم بیشترشدن کروموزوم X گرفتار میشود. همچنین حالت دیگری نیز وجود دارد که در آن کروموزومها مختلط و موزائیکی[4] میشوند و فرد دچار موزاییک ژنتیکی میگردد؛ در این حالت وی به سندرم کلاینفلتر[5] (XXY47/XX46) مبتلا میشود. در هر دو حالت -به ویژه مورد اخیر که بسیار نادر است- میتوان احتمال داد که ناهنجاری، با سندرم عدم حساسیت به آندروژن همراه باشد و در نتیجۀ اجتماع این دو سندرم، مؤنثی با اندام تناسلی کامل به وجود آید که در عین حال دارای کروموزوم Y است که هیچ تأثیری در جنسیت جنین ندارد.
منبه: احمدالحسن، توهم بیخدایی، ترجمۀ فارسی، 1379ه.ش، صص 199 الی 202.
نتیجه پایانی
ثابت شد که ولادت عیسی بدون پدر اگرچه امری نادر است، اما محال علمی و عقلی نیست. زنجیرهای از موارد کمیاب میتواند منجر به تولد فرزند پسر از یک زن، بدون دخالت اسپرم مرد شود. بنابراین اشکال وارد شده دربارۀ تناقض ولادت مسیح و کتاب مقدس با شواهد علمی بیاساس است.
[1]- انسان دارای 46 کروموزوم است که 44 عدد از آنها غیرجنسی (اتوزوم) و دو عدد از آنها جنسی هستند. کروموزومهای جنسی شامل X ,Y هستند. زنها دارای دو کروموزوم جنسی X (44+XX)و مردها دارای یک X و یک Y (44+XY) هستند. گامت (سلول جنسی) در اثر تقسیم میوز بوجود میآید و در حالت عادی هر گامت حامل 23 کروموزوم است که از این تعداد 22 عدد اتوزوم و یک عدد جنسی (یعنی X یا Y) است. تمام تخمکها دارای کروموزوم جنسیX و به صورت (22+X) هستند، ولی اسپرمها بر دو نوع هستند که یکی از آنها مشابه تخمک است (22+X) و دیگری اسپرمی است که دارای کروموزوم جنسیY است؛ یعنی (22+Y). اگر اسپرم دارای کروموزوم جنسی X با تخمک درآمیزد جنین دختر خواهد شد. (22+X) پدری + (22+X) مادری= 44+XX جنین دختر اگر اسپرم دارای کروموزوم جنسی Y با تخمک درآمیزد جنین پسر خواهد شد. (22+Y) پدری + (22+X)مادری= 44+XY جنین پسر. (مترجم)
[2]- هورمونها پیامرسانهای شیمیایی هستند که در غدد درونریز ساخته و به جریان خون وارد میشوند و زمانی که به سلول هدف میرسند توسط گیرندههای سلول هدف (آنتیژنها) که از نظر شکل فضایی مکمل آنها هستند، متصل میشوند و دستورات لازم را از طریق تغییرات درونسلولی اعمال میکنند. بسیاری از تواناییهای درون بدن همچون رشد استخوانها، ضربان قلب و… به واسطۀ فعالیتهای هورمونها صورت میپذیرد. اختلال در عملکرد این پیکهای شیمیایی مشکلات جدی را به وجود خواهد آورد. هورمونها در پاسخ به محرکهای خاصی تولید و ترشح میشوند و تغییرات لازم را در سلولهای هدف اعمال میکنند. انواع هورمونها شامل: 1-استروئیدی که گیرندههای آنها درون سلول قرار دارد؛ مانند هورمونهای جنسی (مثل تستوسترون، استروژن و پروژسترون) 2- هورمونهای پروتئینی (آمینواسیدی) که گیرندههای آنها روی غشای سلول قرار دارد. گیرندههای آندروژنی درون سلول قرار دارند و نقص این گیرندهها سبب میشود که هورمونها اثرشان را درست اعمال نکنند و ظاهر بدن زنانه باشد، در حالی که از لحاظ ژنتیکی مرد است و دارای کروموزومهای جنسیX,Y است. برای اطلاع بیشتر به لینک مقالات زیر مراجعه کنید. (مترجم) http://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=77404 http://pejouhesh.sbmu.ac.ir/article-1-209-fa.pdf
[3]- بیماری ژنتیکی
[4]- موزائیسم(mosaicism) : در مراحل ابتدایی تقسیم سلول تخم، زمانی که تعداد سلولها نسبتاً زیاد نیست، در یک یا چند سلول اختلالی ایجاد میگردد و سلولهای حاصل از این سلول آن اختلال و تفاوت را در خود دارند؛ در نتیجه تعدادی از سلولهای بدن دارای یک ژنوتیپ خاص خواهند بود و از نظر ژنتیکی با سایر سلولهای بدن متفاوت هستند. به عبارتی در بدن چند مجموعۀ سلولی خواهیم داشت که از لحاظ ژنتیکی باهم متفاوت هستند. برای اطلاع بیشتر در این خصوص به مقاله زیر مراجعه نمایید. (مترجم) https://goo.gl/9q3TYV
[5]- Klinefelter syndrom