کتاب «توقف‌هایی بر دیدگاه‌های ابن‌تیمیه حرّانی» + دانلود فایل PDF
همواره مخالفان و دشمنان حجت‌های الهی، وقتی از آوردن دلیل عقلی در مقابل منهج علمی اهل‌بیت(ع) ناتوان می‌شوند، شروع به طرح شبهاتی به دعوت ایشان می‌کنند.
مثلاً دربارۀ امیر‌المؤمنین(ع) و فرزندانشان به احادیثی که به فضل و برتری جایگاه ایشان پرداخته، شبهه وارد می‌کنند، یا در خصوص امام مهدی(ع) در اصل وجود و تولد ایشان و عمر مبارک ایشان شبهات بسیاری وارد کرده‌اند؛ همچنین این روزها می‌بینیم که به‌جای آوردن دلیل برای اثبات ادعای وجوب تقلید، به دعوت یمانی قائم آل محمد(ص) انواع شبهات را وارد می‌کنند.
اما مدافعان حقیقی آل محمد(ص) علاوه بر بیان ادلۀ کامل و دقیق و محکم، با سعۀ صدر به شبهات موجود پاسخ داده و می‌دهند تا عذری برای عموم مردم و طرفداران عقیده باطل باقی نماند، تا اگر کسی هلاک می‌شود با بینه هلاک شود و هرکس نجات می‌یابد با بینه و دلیل باشد.
انصار امام احمدالحسن(ع) از مدافعان حقیقی آل محمد(ع) هستند و در کتب خود و با تربیت علمی‌ای که در محضر یمانی آل محمد(ص) داشتند، به مبناهای عقیدتی وهابیون و شبهاتی که ایشان به شیعیان وارد می‌کنند، پاسخ‌های جامع و کاملی دادند که این برای شیعیانی که هنوز حقانیت دعوت یمانی آل محمد(ص) برایشان آشکار نشده است، می‌تواند سند و راهنمایی برای تشخیص حق از باطل باشد؛ و برای آن افرادی که بدون تأمل این دعوت را مرتبط و متصل به جریان‌های سیاسی ضد اسلام می‌دانند، بینه‌ای روشن و راهی برای هدایت ایشان به سمت وصی امام مهدی(ع) باشد.
هدف از این نوشتار معرفی کتابی از انتشارات انصار امام مهدی(ع) است که توسط دکتر عبدالعالی منصوری نوشته شده است؛ نام این کتاب «توقف‌هایی بر دیدگاه‌های ابن‌تیمیه حرّانی، با زیر‌عنوان ارائه و نقدی كوتاه بر مهم‌ترین شبهات او دربارۀ امام محمد بن الحسن عسكری» است. این کتاب حدود ده سال پیش نگاشته شده است و اکنون ترجمۀ آن آمادۀ نشر است.
انتخاب این موضوع برای نگارش کتاب از این جهت حائز اهمیت است که پاسخ‌هایی کامل و جامع و مستدل به شبهۀ مخالفین در خصوص عقیده به امام مهدی(ع) داده شده که بخش مهمی از عقیدۀ شیعیان دربارۀ انتظار است. باید توجه داشت که ابن‌تیمیه حرانی از کسانی است که محمد بن عبدالوهاب با پذیرش و طرح مجدد دیدگاه‌های او در مسائل مختلف عقیدتی، مبنای فکری وهابیت را بنیان گذاشت که اثرات مخرب بسیاری در جامعۀ مسلمانان و نیز ایجاد تصویر نامناسب از اسلام در جامعۀ بین‌الملل بر جای گذاشته است. پس دانستن نوع پاسخ به ایشان می‌تواند کمک بسیاری بر معرفی چهرۀ حقیقی اسلام در جهان باشد.
در کتاب «توقف‌هایی بر دیدگاه‌های ابن‌تیمیه حرّانی»، مؤلف ابتدا به بیان اهمیت بیان نرم و گفت‌وگوی علمی بین مذاهب و افکار مختلف پرداخته و توصیه‌هایی از امام احمد الحسن (ع) را در این باره آورده‌اند. یکی از مسائل مهم در برخورد با ایشان این است که وقتی نقدی را خصوصاً دربارۀ یک واقعه تاریخی می‌آورند، می‌توانیم با آوردن مثال نقضی از تاریخ، عقیده و شبهۀ ایشان را نقد و رفع نماییم.
مخالفان عقیدتی اهل‌بیت، چون بینه و دلیل آشکار و محکم برای اثبات عقیدۀ خود ندارند، سعی می‌کنند جزئیاتی از عقیده مقابل خود را مورد نقد و حمله قرار دهند؛ در صورتی که شیوۀ نقد علمی این است که مبنا و میزان در بحث مشخص باشد و نیز شواهد متواتر یا دلیل عقلی به‌عنوان بینه آورده شود.
از آنجایی که نقد ابن‌تیمیه به اصل ولادت امام مهدی(ع) است، که یک موضوع تاریخی است، مؤلف ابتدا راهکار و شیوه استدلال‌آوری را در مباحث تاریخی مطرح می‌کنند و خود نیز دقیقاً با همین منهج در ادامۀ شبهات را یکی‌یکی طرح کرده و به آن‌ها پاسخ می‌دهند.
ایشان دو روش بحث علمی را در موضوعات تاریخی بیان می‌کنند که پرداختن به روایات و نقل‌های متواتر است و نیز استدلال به خبر آحادی که محفوف به قرائن باشد؛ و در ادامه فهرستی از روایاتی را مطرح می‌کند که بر ولادت امام مهدی(ع) دلالت دارد؛ با توضیح این مطلب که علمای اهل سنت و نیز وهابیت، شرط صحت خبر را در چه چیزی می‌دانند. این مقدمه برای پژوهشگرانی که در این حوزه فعالیت دارند، نکات آموزشی بسیاری را در بر دارد.
در ادامه مؤلف معرفی مختصر و مکفی دربارۀ ابن‌تیمیه دارند و با شواهدی بر ما اثبات می‌شود که افکار بدعت‌آمیز او، حتی مخالفت علمای اهل‌سنت از شام و مصر را در پی داشته است؛ و ایشان لیستی از علمایی که تفکر و عقاید ابن‌تیمیه را نقد کردند آورده است، تا ادعای خودشان را مستند نمایند؛ و این فرد با این حجم از وجود مخالفان حتی از میان علمای اهل سنت، بعدها مرجع فکری محمد بن عبدالوهاب می‌شود و آرای او را از نو منتشر می‌کند و بنای فکری این شجره خبیثه را ایجاد می‌کند.
در ادامه کتاب، پنج اشکال اساسی طرح‌شده توسط ابن‌تیمیه مطرح شده است و دکتر عبدالعالی منصوری این پنج اشکال را در پنج موقف جداگانه با نقل‌قول از ابن‌تیمیه طرح و به آن پاسخ داده‌اند.
قبل از طرح شبهه اول، چون در متن نقد ابن‌تیمیه، برای شیعیان از لفظ رافضیان استفاده شده است، ابتدا توضیحی در مورد کلمه رافضی مطرح شده است و روایاتی از اهل‌بیت(ع) دربارۀ این کلمه آمده است، که این نامی است که خداوند به پیروان حاکمیت حجت‌های الهی داده است، که با مراجعه به این بخش، احادیث مربوط به آن را خواهید یافت.
موقف اول و شبهه اول: ابن‌تیمیه با نام‌بردن از طبری به عنوان مورخ و ابن‌قانع از نسب‌شناسان، ادعا کرده است که از دید ایشان امام حسن عسکری(ع) نسل و عقبی نداشته است
ایشان سه پاسخ به این شبهه می‌دهند.
پاسخ اول به این شبهه: مؤلف ابتدا به بررسی احوال رجالی نسب‌شناس نامبرده توسط ابن‌تیمیه می‌پردازد؛ و در ادامه نمونه متن از چهارده نفر از نسب‌شناسان از مذاهب مختلف را می‌آورد که در آن ولادت امام مهدی(ع) اثبات می‌شود؛ همچنین به ادعای عدم بیان ولادت امام مهدی(ع) در کتاب طبری نیز پاسخی داده شده است.
پاسخ دوم به این شبهه: مؤلف بیست‌ویک نفر از علمای اهل سنت را که به‌طور ضمنی (نه مستقیم) به ولادت امام مهدی(ع) معتقدند نام برده و با بیان نمونه‌هایی از نوشته‌های ایشان، به نقد و بررسی علمی آن‌ها می‌پردازد.
پاسخ سوم به این شبهه: بررسی این مسئله که از نظر عقلا چگونه ولادت یک شخص اثبات می‌شود؟ که عمدتاً گفتۀ پدر و مادر یک فرد و شهادت فرد قابله مطرح است. در خصوص امام مهدی(ع)، قابلۀ ایشان سیده حکیمه(س) هستند که با بیان روایاتی، وثاقت ایشان را بررسی می‌کنند و بعد در هفت روایت، گواهی افراد دیگری که ایشان را دیده‌اند، طرح می‌نمایند و وجود نایبین ایشان در زمان غیبت صغری و نیز گواهی هزاران و صدها نفری که ایشان را در غیبت کبری دیده‌اند، دلیلی دیگر بر وجود و به‌طور منطقی ولادت ایشان خواهد بود.
در انتهای این موقف، چهار شبهۀ جزئی بر تولد ایشان طرح می‌کنند و به آن‌ها پاسخ می‌دهند.
موقف دوم: بیان شبهاتی مربوط به سرداب از ابن‌تیمیه
در نقل قولی از ابن‌تیمیه می‌بینیم که ایشان چون سن غیبت امام مهدی(ع) را در کودکی می‌داند به این مسئله شبهه وارد می‌کند و نقدش این است که مهدی(ع) در کودکی در سرداب وارد شد، در صورتی که کودک باید تحت حضانت یک بزرگ‌تر باشد.
شبهۀ بعدی او این است که ایشان در سرداب غایب شد و شیعیان انتظار ظهور امام مهدی(ع) را از آن سرداب می‌کشند. در پاسخ به این شبهه، مؤلف مثال‌هایی را از اعطای مقام نبوت در کودکی بیان می‌کند -مثلاً حضرت یحیی که در سه‌سالگی به نبوت رسید- و بیان می‌دارد که دلیل امامت امام محمد بن الحسن عسکری(ع) سن ایشان نیست، بلکه دلایل دیگری است که به‌طور مستقل امامت ایشان(ع) اثبات می‌شود.
موقف سوم: طرح این شبهه که شیعیان ایشان را خیر می‌دانند، ولی با غیبتش خیری نمی‌رساند؛ بلکه به‌سبب کفر کسی که ایشان را رد می‌کند، شر می‌رساند
طرح این شبهه هم به‌دلیل عدم اطلاع از جایگاه ایشان به‌عنوان امام(ع) است و جایگاه تکوینی که شخص امام در عالم دارد. مؤلف برای تکمیل پاسخ از تاریخ، مثال برخی از پیامبرانی را بیان می‌کند که غیبت داشتند و داشتن غیبت موجب شر رساندن حجت الهی نیست؛ که می‌توانید با مراجعه به این بخش از کتاب پاسخ مفصل را مطالعه کنید.
موقف چهارم: بررسی چرایی غیبت امام مهدی(ع)؛ که ابن‌تیمیه مدعی است اگر بگویند علت غیبت ظلم و جوری است که به ایشان می‌شود، به پدرانش هم ظلم می‌شد و ایشان غیبت نکردند
در پاسخ به این شبهه مؤلف پس از پاسخ به تک‌تک شبهات ایشان، نتایج مثبت انتظار را هم بیان کردند؛ که با مراجعه به این بخش پاسخ دقیق مؤلف را خواهید یافت.
موقف پنجم: طعنه به طول عمر امام(ع) و طرح این اشکال که در زمان‌های قدیم عمر طولانی ممکن بود -مثل حضرت نوح- و هرچه جلوتر می‌آییم عمرها کوتاه شده است و می‌گوید در زمان ما عمرها به شصت و هفتاد رسیده است
همچنین شبهه وارد می‌کند که اگر با طول عمر خضر پاسخ بدهند، چه‌کسی گفته است خضر زنده است؟
مؤلف ضمن پاسخ به این شبهه، شاهدی از کتاب خود ابن‌تیمیه می‌آورد که او در آن به زنده بودن خضر قائل بوده است و در ادامه روایات متعددی برای اثبات این امر در کتاب موجود است که علاقه‌مندان می‌توانند به متن کتاب مراجعه کنند.
در انتها از تمام پژوهشگران و مدافعان دین آل‌محمد(ص) می‌خواهیم با مراجعه به این کتاب، علاوه بر مسلط شدن بر اثبات ولادت امام مهدی(ع) و پاسخ به شبهات وهابیون بر عقیدۀ انتظار و وجود امام مهدی(ع)، با بررسی دقیق منهج مؤلف در برخورد با تفکر مخالف خود، آن را در گفت‌وگوها و نوشته‌های خود به کار برند.
