fadak
Guest
به امید خدا در این مقاله می‌خواهیم به‌صورت خلاصه به اخلاق و رفتار امام حسین(ع) با دشمنان خود بپردازیم؛ اما پیش از بیان آن، نیازمند مقدمه‌ای هستیم و آن را این‌گونه آغاز می‌کنیم:
به‌طور معمول انسان‌ها با کسانی که با آن‌ها دشمنی دارند با اخلاق و رفتار بدی مواجه می‌شوند و این دشمنی در مرحله‌ای بالاتر نیز وجود دارد؛ یعنی اگر زمانی فردی با آن‌ها دشمنی پیشه کند، این درجۀ دشمنی بیشتر می‌شود.
از طرفی هنگامی که انسان کسی را دوست داشته باشد، به او محبت می‌کند و این قضیه در اغلب مردم شایع است؛ همچنین محبتی نیز در مرحله‌ای بالاتر وجود دارد و این محبت زمانی پیش می‌آید که دیگران به او محبت می‌کنند و آن‌ها را دوست دارند؛ پس او نیز به آن‌ها محبت می‌کند.
بارش خدا
اما این مقدمه بیان شد تا سؤالی با این مضمون در ذهنمان شکل بگیرد که “رفتار فرستادگان با کسانی که با آن‌ها دشمنی دارند، چگونه است؟”
به سراغ انجیل می‌رویم و سخنان عیسی(ع) را تقدیم می‌کنیم که فرمود:
«۴۳ شنیده‌اید که گفته شده است “همسایۀ خود را محبت کن و با دشمن خود عداوت کن”. ۴۴ اما من به شما می‌گویم که دشمنان خود را محبت کنید و برای لعن‌کنندگان خود برکت بطلبید و به آنانی که از شما نفرت کنند احسان کنید و به هرکه به شما فحش دهد و جفا رساند، دعای خیر کنید. ۴۵ تا پدر خود را که در آسمان است پسران شوید؛ زیرا آفتاب خود را بر بدان و نیکان طالع می‌سازد و باران بر عادلان و ظالمان می‌باراند. ۴۶ زیرا هرگاه آنانی را محبت کنید که شما را محبت می‌کنند، چه اجر دارید؟ آیا باج‌گیران چنین نمی‌کنند؟ ۴۷ و هرگاه برادران خود را فقط سلام گویید چه فضیلت دارید؟ آیا باج‌گیران چنین نمی‌کنند؟ ۴۸ پس شما کامل باشید چنان که پدر شما که در آسمان است کامل است.» [انجیل متی، فصل ۵]
این اخلاق پاک را نمی‌توان از هیچ‌یک از دشمنان خدا و فرستادگان خدا انتظار داشت و این به‌خودی‌خود بزرگ‌ترین دلیل بر حقانیت فرستادگان است، سید احمدالحسن(ع) فرمود:
«بزرگ‌ترین دلیل بر صدق و راست‌گویی پیامبران، رفتار و سیرۀ مبارک آنان و اخلاق پاکشان است؛ از کوزه همان برون تراود که در اوست.» [روشنگری‌هایی از دعوت‌های فرستادگان، ج۱، روشنگری از دعوت ابراهیم و نوح علیهم‌السلام]
حسین، صاحب قلبی به‌وسعت بی‌نهایت
حال می‌خواهیم به اخلاق و رفتار امام حسین(ع) بپردازیم، اخلاقی که سید احمدالحسن(ع) در بخشی از سخنانش به آن اشاره کرد و فرمود:
«آنجایی که سپاه یزید لعین برای محاصرۀ امام حسین(ع) آمدند و ایشان را مجبور به فرود در کربلا کردند تا زمینۀ شهادتش فراهم شود، با اینکه آنان دشمنانی بودند که برای قتل ایشان آمده بودند، آنان را سیراب فرمود.» [صفحۀ رسمی فیس‌بوک، ۳۰سپتامبر ۲۰۱۸]
در اَخبارُالطّوال می‌خوانیم:
«سواران که هزار تن بودند به فرماندهى حر بن یزید تمیمى یربوعى رسیدند، همین که نزدیک شدند حسین(ع) به جوانان خود دستور فرمود با مشک‌های آب به استقبال آنان بروند و ایشان همگى آب آشامیدند و اسب‌های خود را هم سیراب کردند و همگى در سایۀ اسب‌های خود نشستند و لگام‌های آنان در دست ایشان بود.»
«وأقبلت الخیل، وکانوا ألف فارس مع الحر بن یزید التمیمی، ثم الیربوعی، حتى إذا دنوا أمر الحسین علیه السلام فتیانه أن یستقبلوهم بالماء، فشربوا، وتغمرت خیلهم، ثم جلسوا جمیعا فی ظل خیولهم، وأعنتها فی أیدیهم.» [الاخبار الطوال، الدِّینَوری، أبوحنیفه، ج۱، صفحه ۲۴۹]
این فهرست طولانی است و در حقیقت این اخلاق حیرت‌آور همان اخلاق الهی است، اخلاقی که انبیا و اوصیا به آن آراسته بودند و به آن دعوت می‌کردند.
در کتاب «نفس المهموم فی مصیبه سیدنا الحسین المظلوم و یلیه نفثه المصدور فیما یتجدد به حزن العاشور» اثر شیخ عباس قمی، در جلد ۱، صفحۀ ۵۵۸ می‌خوانیم:
عصام بن مصطلق شامی گفت: وارد مدینه شدم؛ حسین بن علی(ع) را دیدم؛ سیما و زیبایی‌اش شگفت‌زده‌ام کرد و از روی حسد آنچه از کینه در سینه به پدرش داشتم، بیرون زد. به او گفتم: تو پسر ابوترابی؟ [امام حسین] فرمود: بله. [عصام گفت:] در ناسزاگویی به او و پدرش زیاده‌روی کردم. [امام حسین] از روی عطوفت و مهربانی نگاهی بر من کرد؛ سپس فرمود: «پناه می‌برم به خدا از شر شیطان رانده‌شده، (بسم الله الرحمن الرحیم، عفو را پیشه کن و به نیکى فرمان ده و از جاهلان اعراض کن * و اگر از جانب شیطان در تو وسوسه‌اى پدید آمد به خدا پناه ببر؛ زیرا او شنوای داناست * کسانى که پرهیزگارى مى‌کنند چون از شیطان وسوسه‌اى به آن‌ها برسد، خدا را یاد مى‌کنند، و در دم بصیرت یابند * و برادرانشان ایشان را به ضلالت مى‌کشند و از عمل خویش بازنمی‌ایستند).» [اعراف، ۱۹۹ تا ۲۰۲]
سپس به من فرمود: تو را بخشیدم، از خداوند برای خودم و تو طلب مغفرت می‌کنم؛ اگر تو از ما طلب یاری کنی تو را یاری خواهیم کرد و اگر جای خواب و استراحت بخواهی برایت مهیا خواهیم کرد و اگر طلب ارشاد و هدایت داری هدایتت می‌کنیم. [عصام] گفت: به‌موجب آنچه از من سر زده پشیمان شدم و عذرخواهی کردم. حسین علیه‌السلام فرمود: (قَالَ لَا تَثْرِیبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ یَغْفِرُ اللَّهُ لَکُمْ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ) (امروز نباید شما را سرزنش کرد؛ خدا شما را مى‌بخشاید که او مهربان‌ترین مهربانان است). [یوسف، ۹۲] آیا تو اهل شام نیستی؟ گفتم: بله. [امام حسین، این مَثَل عربی را] فرمود: «این خوی و اخلاقی است که من از أخزم به یاد دارم» خدا ما و شما را زنده بدارد، هر حاجتی داری به ما بگو و هر آنچه می‌طلبی و به تو در مقابل درخواستت هرچیزی بردی، خواهی دید که برتر از آن چیزی است که گمان می‌کنی ان‌شاءالله.
چنان زمین بر من تنگ شد که دوست داشتم به زمین فرو روم؛ سپس بیرون آمدم … و بر زمین شخصی نزد من محبوب‌تر از او و پدرش نبود.»
به‌راستی کسی که بخواهد حقانیت حسین(ع) را دریابد، به‌راحتی می‌تواند او را از طریق کلمات و سیرۀ پاکش بشناسد؛ پس با توجه به آنچه گذشت، آیا این کلمات از عیسیٰ(ع) به‌تنهایی نمی‌تواند حقانیت حسین(ع) را اثبات کند؟
عیسی (ع) فرمود:«۱۷ همچنین هر درخت نیکو، میوۀ نیکو می‌آورد و درخت بد، میوۀ بد می‌آورد. ۱۸ نمی‌تواند درخت خوب میوۀ بد آوَرد، و نه درخت بد میوۀ نیکو آوَرد. ۱۹ هر درختی که میوۀ نیکو نیاورد، بریده و در آتش افکنده شود. ۲۰ لهذا از میوه‌‌‌های ایشان، ایشان را خواهید شناخت.» [متی ۷: ۱۵-۲۰]
و فرمود:«آدم نیکو از خزینۀ خوب دل خود چیز نیکو برمی‌آورد و شخص شریر از خزینۀ بد دل خویش چیز بد بیرون می‌آورد. زیرا که از زیادتی دل، زبان سخن می‌گوید.»[لوقا ۶: ۴۵]
پس خوشا به حال کسانی که دقت و تدبر کرده و عادلانه قضاوت می‌کنند.
نوشته اخلاق حسینی؛ و ما از اخلاق حسین(ع) چه می‌دانیم؟ اولین بار در یمانی موعود سید احمدالحسن (ع). پدیدار شد.
ادامه مطلب...
به‌طور معمول انسان‌ها با کسانی که با آن‌ها دشمنی دارند با اخلاق و رفتار بدی مواجه می‌شوند و این دشمنی در مرحله‌ای بالاتر نیز وجود دارد؛ یعنی اگر زمانی فردی با آن‌ها دشمنی پیشه کند، این درجۀ دشمنی بیشتر می‌شود.
از طرفی هنگامی که انسان کسی را دوست داشته باشد، به او محبت می‌کند و این قضیه در اغلب مردم شایع است؛ همچنین محبتی نیز در مرحله‌ای بالاتر وجود دارد و این محبت زمانی پیش می‌آید که دیگران به او محبت می‌کنند و آن‌ها را دوست دارند؛ پس او نیز به آن‌ها محبت می‌کند.
بارش خدا
اما این مقدمه بیان شد تا سؤالی با این مضمون در ذهنمان شکل بگیرد که “رفتار فرستادگان با کسانی که با آن‌ها دشمنی دارند، چگونه است؟”
به سراغ انجیل می‌رویم و سخنان عیسی(ع) را تقدیم می‌کنیم که فرمود:
«۴۳ شنیده‌اید که گفته شده است “همسایۀ خود را محبت کن و با دشمن خود عداوت کن”. ۴۴ اما من به شما می‌گویم که دشمنان خود را محبت کنید و برای لعن‌کنندگان خود برکت بطلبید و به آنانی که از شما نفرت کنند احسان کنید و به هرکه به شما فحش دهد و جفا رساند، دعای خیر کنید. ۴۵ تا پدر خود را که در آسمان است پسران شوید؛ زیرا آفتاب خود را بر بدان و نیکان طالع می‌سازد و باران بر عادلان و ظالمان می‌باراند. ۴۶ زیرا هرگاه آنانی را محبت کنید که شما را محبت می‌کنند، چه اجر دارید؟ آیا باج‌گیران چنین نمی‌کنند؟ ۴۷ و هرگاه برادران خود را فقط سلام گویید چه فضیلت دارید؟ آیا باج‌گیران چنین نمی‌کنند؟ ۴۸ پس شما کامل باشید چنان که پدر شما که در آسمان است کامل است.» [انجیل متی، فصل ۵]
این اخلاق پاک را نمی‌توان از هیچ‌یک از دشمنان خدا و فرستادگان خدا انتظار داشت و این به‌خودی‌خود بزرگ‌ترین دلیل بر حقانیت فرستادگان است، سید احمدالحسن(ع) فرمود:
«بزرگ‌ترین دلیل بر صدق و راست‌گویی پیامبران، رفتار و سیرۀ مبارک آنان و اخلاق پاکشان است؛ از کوزه همان برون تراود که در اوست.» [روشنگری‌هایی از دعوت‌های فرستادگان، ج۱، روشنگری از دعوت ابراهیم و نوح علیهم‌السلام]
حسین، صاحب قلبی به‌وسعت بی‌نهایت
حال می‌خواهیم به اخلاق و رفتار امام حسین(ع) بپردازیم، اخلاقی که سید احمدالحسن(ع) در بخشی از سخنانش به آن اشاره کرد و فرمود:
«آنجایی که سپاه یزید لعین برای محاصرۀ امام حسین(ع) آمدند و ایشان را مجبور به فرود در کربلا کردند تا زمینۀ شهادتش فراهم شود، با اینکه آنان دشمنانی بودند که برای قتل ایشان آمده بودند، آنان را سیراب فرمود.» [صفحۀ رسمی فیس‌بوک، ۳۰سپتامبر ۲۰۱۸]
در اَخبارُالطّوال می‌خوانیم:
«سواران که هزار تن بودند به فرماندهى حر بن یزید تمیمى یربوعى رسیدند، همین که نزدیک شدند حسین(ع) به جوانان خود دستور فرمود با مشک‌های آب به استقبال آنان بروند و ایشان همگى آب آشامیدند و اسب‌های خود را هم سیراب کردند و همگى در سایۀ اسب‌های خود نشستند و لگام‌های آنان در دست ایشان بود.»
«وأقبلت الخیل، وکانوا ألف فارس مع الحر بن یزید التمیمی، ثم الیربوعی، حتى إذا دنوا أمر الحسین علیه السلام فتیانه أن یستقبلوهم بالماء، فشربوا، وتغمرت خیلهم، ثم جلسوا جمیعا فی ظل خیولهم، وأعنتها فی أیدیهم.» [الاخبار الطوال، الدِّینَوری، أبوحنیفه، ج۱، صفحه ۲۴۹]
این فهرست طولانی است و در حقیقت این اخلاق حیرت‌آور همان اخلاق الهی است، اخلاقی که انبیا و اوصیا به آن آراسته بودند و به آن دعوت می‌کردند.
در کتاب «نفس المهموم فی مصیبه سیدنا الحسین المظلوم و یلیه نفثه المصدور فیما یتجدد به حزن العاشور» اثر شیخ عباس قمی، در جلد ۱، صفحۀ ۵۵۸ می‌خوانیم:
عصام بن مصطلق شامی گفت: وارد مدینه شدم؛ حسین بن علی(ع) را دیدم؛ سیما و زیبایی‌اش شگفت‌زده‌ام کرد و از روی حسد آنچه از کینه در سینه به پدرش داشتم، بیرون زد. به او گفتم: تو پسر ابوترابی؟ [امام حسین] فرمود: بله. [عصام گفت:] در ناسزاگویی به او و پدرش زیاده‌روی کردم. [امام حسین] از روی عطوفت و مهربانی نگاهی بر من کرد؛ سپس فرمود: «پناه می‌برم به خدا از شر شیطان رانده‌شده، (بسم الله الرحمن الرحیم، عفو را پیشه کن و به نیکى فرمان ده و از جاهلان اعراض کن * و اگر از جانب شیطان در تو وسوسه‌اى پدید آمد به خدا پناه ببر؛ زیرا او شنوای داناست * کسانى که پرهیزگارى مى‌کنند چون از شیطان وسوسه‌اى به آن‌ها برسد، خدا را یاد مى‌کنند، و در دم بصیرت یابند * و برادرانشان ایشان را به ضلالت مى‌کشند و از عمل خویش بازنمی‌ایستند).» [اعراف، ۱۹۹ تا ۲۰۲]
سپس به من فرمود: تو را بخشیدم، از خداوند برای خودم و تو طلب مغفرت می‌کنم؛ اگر تو از ما طلب یاری کنی تو را یاری خواهیم کرد و اگر جای خواب و استراحت بخواهی برایت مهیا خواهیم کرد و اگر طلب ارشاد و هدایت داری هدایتت می‌کنیم. [عصام] گفت: به‌موجب آنچه از من سر زده پشیمان شدم و عذرخواهی کردم. حسین علیه‌السلام فرمود: (قَالَ لَا تَثْرِیبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ یَغْفِرُ اللَّهُ لَکُمْ وَهُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ) (امروز نباید شما را سرزنش کرد؛ خدا شما را مى‌بخشاید که او مهربان‌ترین مهربانان است). [یوسف، ۹۲] آیا تو اهل شام نیستی؟ گفتم: بله. [امام حسین، این مَثَل عربی را] فرمود: «این خوی و اخلاقی است که من از أخزم به یاد دارم» خدا ما و شما را زنده بدارد، هر حاجتی داری به ما بگو و هر آنچه می‌طلبی و به تو در مقابل درخواستت هرچیزی بردی، خواهی دید که برتر از آن چیزی است که گمان می‌کنی ان‌شاءالله.
چنان زمین بر من تنگ شد که دوست داشتم به زمین فرو روم؛ سپس بیرون آمدم … و بر زمین شخصی نزد من محبوب‌تر از او و پدرش نبود.»
به‌راستی کسی که بخواهد حقانیت حسین(ع) را دریابد، به‌راحتی می‌تواند او را از طریق کلمات و سیرۀ پاکش بشناسد؛ پس با توجه به آنچه گذشت، آیا این کلمات از عیسیٰ(ع) به‌تنهایی نمی‌تواند حقانیت حسین(ع) را اثبات کند؟
عیسی (ع) فرمود:«۱۷ همچنین هر درخت نیکو، میوۀ نیکو می‌آورد و درخت بد، میوۀ بد می‌آورد. ۱۸ نمی‌تواند درخت خوب میوۀ بد آوَرد، و نه درخت بد میوۀ نیکو آوَرد. ۱۹ هر درختی که میوۀ نیکو نیاورد، بریده و در آتش افکنده شود. ۲۰ لهذا از میوه‌‌‌های ایشان، ایشان را خواهید شناخت.» [متی ۷: ۱۵-۲۰]
و فرمود:«آدم نیکو از خزینۀ خوب دل خود چیز نیکو برمی‌آورد و شخص شریر از خزینۀ بد دل خویش چیز بد بیرون می‌آورد. زیرا که از زیادتی دل، زبان سخن می‌گوید.»[لوقا ۶: ۴۵]
پس خوشا به حال کسانی که دقت و تدبر کرده و عادلانه قضاوت می‌کنند.
نوشته اخلاق حسینی؛ و ما از اخلاق حسین(ع) چه می‌دانیم؟ اولین بار در یمانی موعود سید احمدالحسن (ع). پدیدار شد.
ادامه مطلب...