اگر جهان مسطح است چرا اشیاء کروی شکل دیده می‌شوند؟
بسم الله الرحمن الرحیم
و الحمد لله رب العالمین
سلام و رحمت و برکات خداوند بر شما.
از خدا می‌خواهم در خیر و عافیت باشید.
Noor Ala Noor نوشته است:
وعلیکم السلام و رحمة الله و برکاته.
با احترام پرسشی دارم: اگر جهان مسطح است چرا هر چیزی در هستی کروی شکل دیده می‌شود، همان گونه که اینشتین اثبات کرده است که کوتاه‌ترین فاصلۀ بین دو نقطه خط مستقیم نیست؛ بلکه کمانی منحنی شکل با زاویه‌ای معین است.
با تشکرِ خالصانه.
پاسخ:
اینکه جهان انحنا ندارد به این معنا نیست که دو بعدی است؛ بلکه جهان سه بُعد مکانیِ قابل مشاهده برای ما دارد و بُعد زمان به آن اضافه می‌شود و به این ترتیب حداقل چهار‌بعدی می‌شود. به همین دلیل مسطح بودن جهان مانع از آن نمی‌شود که جرم اجسام در جهان در بافت داخلی یا بافت چهار‌بُعدیِ جهان ایجاد انحنا کند.
به‌طور کلی این مسئله به تفصیل در کتاب «توهم بی‌خدایی» شرح داده شده است و قسمتی از توضیح این مطلب را از کتاب «توهم بی‌خدایی» نقل می‌کنم. شما می‌توانی به کتاب مراجعه کنی و مطالب بیشتری از آن را بخوانی ان‌شاء‌الله.
«نظریۀ نسبیت عام:
طبق قوانین نیوتن نیروی جاذبۀ گرانش بین دو جسم به جرم آن‌ها و نیز فاصلۀ بین آن دو در یک لحظه بستگی دارد. مفهوم این سخن آن است که اگر یکی از این دو جسم حرکت کند به گونه‌ای که مسافت بین این دو تغییر یابد، نیروی گرانش بر جسم دوم فوراً تغییر خواهد کرد به عبارت دیگر تغییر در لحظه و به‌صورت آنی ایجاد می‌شود.
این به آن معنا است که اثرگذاری نیروی گرانش با سرعت بی‌نهایت منتقل می‌شود و این با نسبیت خاص (که می‌گوید سرعت نور بالاترین سرعت‌ها است) سر ناسازگاری دارد، از این رو اینشتین ده سال تمام در کارِ ارائۀ نظریۀ گرانشی بود که با نسبیت خاص در تعارض نباشد.
وی در سال 1915 میلادی نظریۀ نسبیت عام را مطرح کرد که کیهان را از نظر تأثیر گرانش ماده و نیروی آن و نیز تأثیر مواد بر یکدیگر به‌صورت یک مجموعۀ کلی و یکپارچه در نظر می‌گیرد که با آنچه اینشتین در نسبیت خاص مطرح کرده بود در تعارض است؛ اینکه در کیهان سرعتی بالاتر از سرعت نور نیست و زمان به‌طور مطلق از دیگر ابعاد کیهانی (که ما آن‌ها را مکان می‌نامیم) مستقل نیست ما با یک بافت کیهانی که از ابعاد چهارگانه تشکیل شده است مواجه می‌باشیم.
در نظریۀ نسبیت عام تأثیر گرانش در نتیجۀ خمیدگی ابعاد چهارگانۀ کیهانی زمان، مکان به دلیل وجود ماده و انرژی است گویا بافت موجود در هستی به‌صورتی است که می‌توان در آن خمیدگی ایجاد کرد و هر ماده‌ای در جهان با مقدار جرم خود این بافت را خمیده می‌سازد. هر انرژی نیز به همین صورت این بافت را به اندازه‌ای که معادل مقدار مشابه مادیِ آن طبق معادله‌ای که اینشتین در نظریۀ نسبیت خاص مطرح کرده است خم می‌کند.
به عنوان مثال جرم و انرژی خورشید بافت زمان، مکان را خم می‌کند و زمین در این مسیر منحنی که بسیار شبیه به مسیر مستقیم و در واقع کوتاه‌ترین فاصله بین دو نقطه در ابعاد چهارگانه است حرکت می‌کند.
ما در جهان سه‌بُعدی این مسیر را تقریباً به صورت دایره‌ای شکل می‌بینیم، دقیقاً مشابه هواپیمایی که در ابعاد سه‌گانه بر خط مستقیمی بین دو نقطه در هوا حرکت می‌کند؛ ولی مسیر سایۀ آن بر روی سطح دو بعدیِ زمین الزاماً خط مستقیم نیست و در نتیجۀ پستی و بلندی‌های سطح زمین مسیر سایه منحنی می‌شود.
بسیاری از برنامه‌ها و آزمایش‌ها ثابت کرده است که پیش‌بینی نظریۀ نسبیت عام با واقعیت همخوانی دارد. به عنوان مثال تفسیری که این نظریه از مدار عطارد به دست می‌دهد دقیق‌تر از تفسیر قانون گرانش نیوتن است. این نظریه همچنین توانسته انحراف پرتو نور و تأثیرگذاری آن بر میدان‌های گرانشی را مشخص کند که در عمل درستی آن در آزمایش ثابت شده است.
نسبیت عام همچنین وجود سیاه‌چاله‌ها را پیش‌بینی کرده بود که با کشف سیاه‌چاله‌ها این پیش‌بینی نیز تایید شد.
مهم‌ترین چیزی که نسبیت عام در خصوص موضوع مورد بحث ما مطرح کرده این است که زمان و مکان فضای منجمدی که رویدادها در آن واقع می‌شود نیست بلکه زمان و مکان خم می‌شوند و از چیزهای موجود در خود تأثیر می‌پذیرند به عبارت دیگر وجود آن‌ها دینامیکی و متحرک است.
برخی کیهان‌شناسان با استناد به همین نظریه چنین فرض گرفته‌اند که گسترۀ هستی فقط به ماده و انرژی محدود نمی‌شود بلکه فضایی را که این دو را در بر می‌گیرد نیز شامل می‌گردد».
پایان نقل قول از کتاب توهم بی‌خدایی.
توجه: آنچه در مطالب گفته شده پیش قصد بیانش را داشتم این نکته است:
نتیجه‌گیری علمی از رصدها و معادلات ریاضی این نکته است که جهان مسطح است و آغازی ساده داشته و پس از آن رو به افزونی نهاده و پیچیده شده است، به گونه‌ای که شخص پیگیرِ این مسئله تأثیر این نتایج را در مباحثی که در آینده دربارۀ نظریۀ تکامل مطرح خواهد شد و تلاش برخی نادان‌ها برای رد این نظریه را خواهد شناخت.
- تاریخ انتشار پیام در صفحه فیس‌بوک سید احمد الحسن(ع): 24 فوریه ۲۰۱۴
